بخش دوم: سوره ي فاطر
اشاره
یادآوري مبدأ و معاد طرح رهبري پیامبر صلی الله علیه و آله آفرینش فرشتگان به صورتهاي مختلف مراحل آفرینش انسان تفسیر
قرآن مهر جلد هفدهم، ص: 85
اول: سیماي سورهي فاطر
صفحه 31 از 118
اشاره
سیماي سورهي فاطر بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ به نام خداي گستردهمهرِ مهرورز
شمارگان
سورهي فاطر که در مکه بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله فرود آمده، داراي 45 آیه، 797 واژه و 3130 حرف است.
نزول
فاطر چهل و دومین سوره در ترتیب نزول است (پس از سورهي فرقان و قبل از سورهي مریم) و بین هجرت به حبشه تا زمان معراج
بر پیامبر نازل شده است، اما در چینش کنونی قرآن سی و پنجمین سوره به شمار میرود. نامها: نامهاي این سوره عبارتانداز:
است. این واژه در اولین آیهي این سوره به عنوان یکی از صفات « شکافنده و پدیدآورنده » واژهي فاطر به معناي .« ملائکه » و « فاطر »
خدا آمده است و صفات ملائکه نیز در همان آیه بیان شده است.
فضایل
در مورد فضیلت تلاوت این سوره از پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله روایت شده که هر کس سورهي فاطر را بخواند، در روز
تفسیر قرآن مهر جلد «1» . قیامت سه در از درهاي بهشت او را به سوي خود دعوت میکند که از هر کدام میخواهی وارد شو
هفدهم، ص: 86
اهداف
در این سوره اهداف اساسی زیر پیگیري میشود: 1. یادآوري توحید؛ 2. یادآوري معاد؛ 3. طرح رهبري پیامبر صلی الله علیه و آله.
مطالب
در این سوره مطالب عمدهي زیر به چشم میخورد: الف) عقاید 1. نشانههاي عظمت خدا در عالم هستی و دلایل توحید (در آیات
3. هویدا شدن نتایج اعمال انسان در آخرت ؛( 2. تدبیر و ربوبیت خدا نسبت به همهي جهان به ویژه انسان (در آیات 2 و 3 ؛(13 -9
5. آفرینش ملائکه به صورتهاي مختلف (در ؛( 35 و ...)؛ 4. دلداري پیامبر در مبارزه با دشمنان لجوج (در آیهي 3 - (در آیات 33
37 ). ب) اخلاق 1. پندها واندارزهاي الهی در زمینههاي - 6. بهشت براي اهل ایمان و آتش براي کافران (در آیات 33 ؛( آیهي 1
.4 ؛( 3. هشدار به مردم در مورد فریبکاري دنیا (در آیهي 4 ؛( مختلف؛ 2. هشدار به مردم در مورد فریبکاري شیطان (در آیهي 5
.( 5. تشویق مردم به انفاق (در آیهي 29 )؛ ج) احکام تشویق به نماز (در آیات 18 و 29 ؛( طرح بحث تزکیهي نفس (در آیهي 18
2. بیان سنت ؛( ص: 87 د) مطالب فرعی 1. آفرینش انسان از خاك و مراحل خلقت او (در آیهي 11
3. خلقت آنسان و تسخیر ماه و خورشید و آمدن شب و روز همه در جهت ؛( تخلفناپذیر الهی در بارهي مستکبران (در آیهي 42
5. مطالبی پیرامون ؛(32 - سپاسگزاري انسان و شناخت خدا و اطاعت اوست؛ 4. بیان فضیلت قرآن و ارزش قرائت آن (در آیات 29
7. هیچ ؛( 6. همهي مردم فقیر و محتاج خدا هستند (در آیهي 15 ؛( کلمهي طیب و عمل صالح که به سوي خدا میرود (در آیهي 10
.9 ؛( 8. از بندگان خدا، دانشمندان هستند که اهل خشیتاند (در آیهي 28 ؛( کس بار دیگري را به دوش نمیکشد (در آیهي 18
صفحه 32 از 118
10 . بیان سنت الهی در مورد مهلت دادن به بندگان (در آیهي 45 ). *** تفسیر ؛( دعوت به سیر و مسافرت در زمین (در آیهي 44
قرآن مهر جلد هفدهم، ص: 89
دوم: